کوددهی هندوانه یکی از مهم‌ترین مراحل در افزایش رشد و کیفیت این محصول تابستانی است. این فرآیند با هدف تأمین عناصر غذایی مورد نیاز گیاه انجام می‌شود تا هندوانه بتواند میوه‌هایی درشت، شیرین و مقاوم تولید کند. استفاده از بهترین کود برای هندوانه در زمان مناسب، باعث تقویت ریشه، افزایش مقاومت در برابر تنش‌های محیطی و بهبود عملکرد نهایی مزرعه می‌شود. در این مقاله به بررسی اهمیت کوددهی و معرفی بهترین کودهای مناسب برای هندوانه می‌پردازیم.

کوددهی هندوانه

رشد مطلوب و تولید هنداونه‌های درشت و شیرین، نیازمند تغذیه متعادل و اصولی در تمام مراحل رشد است. از زمان جوانه‌زنی تا رسیدگی میوه، این گیاه به عناصر غذایی مختلفی مانند نیتروژن، فسفر، پتاسیم و ریزمغذی‌ها نیاز دارد تا بتواند رشد رویشی و زایشی مناسبی داشته باشد. اجرای برنامه منظم کوددهی هندوانه بر اساس سن گیاه و شرایط خاک باعث افزایش عملکرد، بهبود طعم، جلوگیری از ترک خوردگی و افزایش عمر انبارمانی میوه می‌شود. در واقع، رعایت اصول تغذیه‌ای صحیح نه‌ تنها کیفیت محصول را بالا می‌برد، بلکه موجب صرفه‌جویی در مصرف کود و حفظ سلامت خاک نیز خواهد شد. (اگر قصد کاشت هندوانه را دارید، برای خرید بذر هندوانه به فروشگاه مبنا سرشت پارسیان مراجعه کنید.)

نحوه کود دهی هندوانه

نحوه کود دهی هندوانه

مراحل کوددهی هندوانه

کوددهی یکی از مهم‌ترین مراحل در پرورش هندوانه است و تأثیر مستقیمی بر کیفیت، طعم، اندازه و ماندگاری میوه دارد. هر مرحله از رشد این گیاه نیاز غذایی متفاوتی دارد و انتخاب نوع و مقدار مناسب کود در هر فاز، موجب بهبود عملکرد نهایی مزرعه خواهد شد. در ادامه، مراحل مختلف کوددهی هندوانه را بررسی می‌کنیم.

کوددهی هندوانه قبل از کاشت

پیش از کاشت بذر، آماده‌سازی خاک اهمیت زیادی دارد. در این مرحله باید زمین شخم زده شود، علف‌های هرز حذف شوند و خاک با افزودن گوگرد تقویت گردد. گوگرد نه ‌تنها به کاهش شوری و تنظیم pH خاک کمک می‌کند، بلکه خاصیت ضد قارچی دارد و از رشد عوامل بیماری‌زا جلوگیری می‌کند. این کار باعث افزایش کیفیت میوه و فراهم شدن بستری مناسب برای رشد اولیه گیاه می‌شود.

کوددهی هندوانه پس از کاشت

حدود یک هفته بعد از کاشت بذر، گیاه برای شروع رشد قوی نیاز شدیدی به سه عنصر اصلی نیتروژن، فسفر و پتاسیم دارد. در این مرحله معمولاً از کود کامل سه‌بیست (20-20-20) استفاده می‌شود تا تغذیه متعادلی برای ریشه و برگ‌های جوان فراهم گردد. این کار باعث تقویت رشد رویشی اولیه، استقرار بهتر بوته در خاک و افزایش مقاومت آن در برابر تنش‌های محیطی می‌شود.

کوددهی در زمان رشد بذرهای هندوانه

در این مرحله بذرها تازه شروع به جوانه‌زنی کرده‌اند و هنوز ریشه‌های کوتاهی دارند که توان جذب بالایی ندارند. برای کمک به جذب بهتر مواد مغذی، می‌توان از هیومیک اسید استفاده کرد. این ماده مانند یک “کودرسان طبیعی” عمل کرده و عناصر غذایی را به نزدیکی ریشه‌ها منتقل می‌کند. استفاده از هیومیک اسید در این زمان باعث افزایش جوانه‌زنی، ریشه‌زایی بهتر و رشد یکنواخت‌تر بوته‌ها می‌شود.

کوددهی در زمان رشد برگ‌ های هندوانه

با رشد گیاه و گسترش برگ‌ها، نیاز به فسفر و سایر عناصر برای ساختاردهی سلولی بیشتر می‌شود. در این مرحله کود فسفر بالا مانند 10-52-10 نقش مهمی دارد و باعث رشد سریع برگ‌ها و شاخه‌ها می‌شود. علاوه بر آن، این نوع کود گیاه را برای ورود به مرحله گلدهی آماده می‌کند و انرژی لازم برای رشد بخش‌های هوایی را تأمین می‌نماید.

کوددهی در زمان گلدهی هندوانه

در زمان گلدهی، گیاه باید توانایی نگهداری گل‌ها و تبدیل آن‌ها به میوه را داشته باشد. بنابراین لازم است عناصر نیتروژن و پتاسیم به ‌صورت متعادل در اختیار گیاه قرار گیرند. نیتروژن بیش از اندازه می‌تواند باعث رشد بیش ‌از حد برگ‌ها و کاهش گلدهی شود، پس باید مقدار آن کنترل‌شده باشد. همچنین در این دوره، استفاده از کودهای تقویتی موجب افزایش مقاومت گیاه در برابر گرما و کم‌آبی می‌شود.

کوددهی در دوران تشکیل میوه هندوانه

در مرحله تشکیل میوه، تمرکز گیاه از رشد رویشی به رشد زایشی تغییر می‌کند. در این زمان نیاز به پتاسیم و کلسیم افزایش می‌یابد. استفاده از کودهایی مانند 36-12-12 NPK و محلول‌های کلسیم کمک می‌کند تا میوه‌ها درشت‌تر، آبدارتر و با پوستی مقاوم‌تر رشد کنند. این ترکیب همچنین به بهبود طعم، افزایش قند میوه و جلوگیری از ترک‌خوردگی آن کمک می‌نماید.

مراحل کوددهی هندوانه

مراحل کوددهی هندوانه

بهترین کود برای هندوانه

برای به‌ دست آوردن هندوانه‌های درشت، آبدار و شیرین، تغذیه متعادل و انتخاب کود مناسب اهمیت زیادی دارد. یکی از عناصر کلیدی در رشد و کیفیت میوه، پتاسیم است که در انتقال قند، افزایش شیرینی و رشد سلولی هندوانه نقش مهمی ایفا می‌کند. بهترین کود برای هندوانه باید حاوی میزان بالایی از پتاسیم قابل جذب باشد تا از کوچک شدن، پوکی و کاهش کیفیت میوه جلوگیری کند و در نهایت محصولی با طعم بهتر و ارزش بازاری بالاتر به کشاورز تحویل دهد.

🔔بیشتر بدانید: کاشت هندوانه در گلخانه

جدول کوددهی هندوانه

مرحله رشد

نوع کود

نحوه کوددهی

جوانه‌زنی

فست گرو کرافت+ فولویک اسید+ فسفر بالا آبیاری
پیش از گلدهی گلدن گرو کرافت(ریز مغذی)+ سه بیست آبیاری یا محلول‌پاشی
تشکیل میوه سه بیست+ جلبک دریایی آبیاری یا محلول‌پاشی
درشت شدن میوه سیلیکات پتاسیم+ پتاس بالا+ کلسیم بور کرافت

آبیاری یا محلول‌پاشی

رنگ‌پذیری کالر مکس کرافت

آبیاری یا محلول‌پاشی

کود مناسب برای درشت شدن هندوانه

برای دستیابی به هندوانه‌های درشت و آبدار، لازم است در مراحل حساس رشد هندوانه از ترکیباتی استفاده شود که پتاسیم بالایی دارند. این عنصر در تنظیم فشار اسمزی، انتقال قند و افزایش کیفیت بافت میوه نقش حیاتی دارد. به‌ویژه در دوران گلدهی و میوه‌دهی، مصرف کود پتاس بالا به گیاه کمک می‌کند تا میوه‌ها سریع‌تر رشد کرده و پوسته‌ای محکم‌تر و طعمی شیرین‌تر پیدا کنند. میزان استفاده باید بر اساس آزمون خاک و نیاز گیاه تنظیم شود تا تعادل غذایی حفظ گردد. قرار دادن کود پتاسیم در اطراف ناحیه ریشه و ترکیب آن با عناصر مکمل مانند کلسیم و منیزیم، تأثیر کود را چندبرابر کرده و موجب افزایش اندازه و ماندگاری میوه‌ها می‌شود.

بیشتر بدانید: کاشت هندوانه در گلدان

بهترین کود برای قرمز شدن هندوانه

رنگ قرمز و اشتهابرانگیز هندوانه نتیجه‌ی فعالیت ترکیبات رنگ‌زا مانند لایکوپن است که تولید آن به تغذیه مناسب گیاه بستگی دارد. برای افزایش این رنگدانه‌ها، باید از کودهایی استفاده شود که غنی از فسفر و پتاسیم باشند؛ زیرا این دو عنصر در تشکیل پیگمنت‌ها و انتقال قند در بافت میوه نقش کلیدی دارند. استفاده از این کودها در مراحل گلدهی تا رسیدگی میوه بیشترین تأثیر را دارد. همچنین ترکیب آن‌ها با مقدار کنترل‌شده‌ای از نیتروژن باعث تقویت رشد یکنواخت و افزایش رنگ‌پذیری می‌شود. شرایط محیطی مانند نور کافی، آبیاری منظم و دمای مناسب نیز در قرمز شدن هندوانه بسیار مؤثرند و همراه با کوددهی اصولی می‌توانند کیفیت و رنگ نهایی میوه را بهبود بخشند.

بهترین کود برای قرمز شدن هندوانه

بهترین کود برای قرمز شدن هندوانه

خواص کود آهن برای هندوانه

کود آهن یکی از عناصر ضروری برای رشد سالم و پرثمر هندوانه است و نقش کلیدی در تولید کلروفیل و حفظ سبزی برگ‌ها دارد. این عنصر باعث افزایش توان فتوسنتز، بهبود رشد و کیفیت میوه می‌شود و کمبود آن می‌تواند زردی و ضعف بوته را به‌دنبال داشته باشد. از مهم‌ترین خواص کود آهن برای هندوانه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • بهبود رشد و توسعه بوته
  • افزایش جوانه‌زنی و استقرار اولیه گیاه
  • رفع زردی و کلروز برگ‌ها
  • تقویت جذب سایر عناصر غذایی
  • افزایش طعم و شیرینی میوه
  • ارتقای میزان فتوسنتز در برگ‌ها
  •  افزایش مقاومت گیاه در برابر آفات و بیماری‌ها

زمان مصرف کود اوره برای هندوانه

برای افزایش رشد رویشی و سبزینه‌ای هندوانه، باید از کود اوره در زمان مناسب استفاده کرد تا گیاه بتواند به‌ طور کامل از نیتروژن بهره ببرد. بهترین زمان مصرف، زمانی است که بوته‌ها بین چهار تا شش برگ واقعی دارند و هنوز وارد مرحله گلدهی نشده‌اند. در این دوره می‌توان کود اوره را در چند نوبت و با فاصله‌های منظم به خاک داد تا رشد یکنواخت‌تری ایجاد شود. بهتر است پیش از مصرف، خاک آبیاری شود تا جذب نیتروژن به ‌خوبی انجام گیرد و خطر سوختگی ریشه کاهش یابد. از مصرف اوره در زمان گلدهی باید پرهیز کرد، زیرا باعث رشد بیش از حد برگ‌ها و کاهش کیفیت میوه می‌شود. اجرای درست این برنامه موجب افزایش عملکرد و سلامت بوته‌ها خواهد شد.

🔔بیشتر بدانید: روش های آبیاری هندوانه

کود 20 20 20 برای هندوانه

در مراحل ابتدایی رشد هندوانه، استفاده از کودهای کامل مانند سه‌بیست نقش مهمی در تقویت ریشه و برگ‌ها دارد. این کود با داشتن نسبت مساوی از نیتروژن، فسفر و پتاسیم، باعث رشد متعادل اندام‌های گیاه و افزایش مقاومت آن در برابر تنش‌های محیطی می‌شود. به دلیل آبیاری مداوم در مزارع هندوانه، مواد غذایی خاک کاهش می‌یابد و استفاده از کود 20-20-20 به ‌صورت محلول‌پاشی یا افزودن به خاک می‌تواند نیاز تغذیه‌ای گیاه را جبران کرده و موجب افزایش کیفیت نهایی میوه شود.

زمان مصرف کود نیترات کلسیم برای هندوانه

یکی از مؤثرترین راه‌ها برای بهبود کیفیت و افزایش اندازه میوه، استفاده از کودهای حاوی کلسیم است. بهترین زمان مصرف نیترات کلسیم برای هندوانه معمولاً در دوره میوه‌دهی است، زمانی که گیاه به تقویت پوسته و جلوگیری از ترک‌خوردگی نیاز دارد. این کود علاوه بر کمک به استحکام دیواره سلولی، باعث بهبود شکل ظاهری و ماندگاری میوه نیز می‌شود. مصرف منظم آن در اواخر رشد میوه‌ها، هندوانه‌هایی درشت‌تر، آبدارتر و مقاوم‌تر در برابر آسیب‌های محیطی ایجاد می‌کند.

زمان مصرف کود 12 12 36 برای هندوانه

کود 12-12-36 باید از زمان تشکیل اولین میوه‌ها تا حدود دو هفته پیش از برداشت مورد استفاده قرار گیرد تا بیشترین تأثیر را در رشد و بهبود کیفیت داشته باشد. در این مرحله، گیاه انرژی خود را صرف بزرگ شدن و شیرین شدن میوه می‌کند و پتاسیم موجود در این کود، با انتقال قند از برگ‌ها به میوه، به بهبود طعم و رنگ آن کمک می‌کند. استفاده در مراحل اولیه رشد توصیه نمی‌شود، زیرا ممکن است موجب افزایش بیش از حد رشد برگ‌ها شود. تکرار منظم مصرف در فواصل ۱۰ تا ۱۴ روز، بهترین نتیجه را برای افزایش عملکرد مزرعه به همراه دارد.

زمان مصرف کود برای هندوانه

زمان مصرف کود برای هندوانه

کود سولوپتاس برای هندوانه

کود سولوپتاس یکی از بهترین منابع پتاسیم برای افزایش کیفیت و عملکرد هندوانه است و معمولاً در مراحل رشد میوه مورد استفاده قرار می‌گیرد. این کود با فراهم‌کردن پتاسیم محلول، به بهبود انتقال قند، افزایش شیرینی و استحکام بافت میوه کمک می‌کند. بهترین زمان مصرف آن از شروع گلدهی تا پایان رشد میوه است، زیرا در این دوره گیاه بیشترین نیاز به پتاس دارد. سولوپتاس معمولاً به ‌صورت محلول در آب تهیه و همراه با آبیاری استفاده می‌شود. مقدار مصرف آن بسته به شرایط خاک و میزان پتاسیم موجود، حدود ۱۰۰ تا ۱۵۰ کیلوگرم در هر هکتار متغیر است. استفاده درست و به‌ موقع از این کود علاوه بر افزایش اندازه و طعم میوه، باعث کاهش ترک‌خوردگی و بهبود ماندگاری هندوانه می‌شود.

نشانه های نیاز هندوانه به کوددهی

  • وقتی رشد بوته‌ها کند و برگ‌های پایینی شروع به زرد شدن می‌کنند، نشان‌دهنده کمبود نیتروژن است و گیاه نیاز به تغذیه دارد.
  • اگر لبه برگ‌ها قهوه‌ای و سوخته شوند یا به سمت بالا پیچ بخورند، کمبود پتاسیم علت اصلی است و باید کود پتاس بالا مصرف شود.
  •  زرد شدن برگ‌های جوان در حالی‌که رگبرگ‌ها سبز باقی مانده‌اند، نشانه کمبود آهن در خاک‌های قلیایی است که جذب عناصر را محدود می‌کند.
  • ریزش میوه‌های کوچک یا توقف رشد آن‌ها معمولاً به دلیل کمبود کلسیم یا بور رخ می‌دهد و بر کیفیت و اندازه میوه تأثیر می‌گذارد.
  • در زمان درشت شدن میوه، کاهش طعم و شیرینی نیز نشانه نیاز فوری گیاه به کود پتاسیمی و تغذیه تکمیلی است.

سوالات متداول درباره کوددهی هندوانه

نحوه مصرف کود برای هندوانه چگونه است؟

برای کوددهی هندوانه معمولاً از دو روش استفاده می‌شود: محلول‌پاشی و آبیاری. در روش محلول‌پاشی، کود در آب حل شده و روی برگ‌ها اسپری می‌شود تا گیاه به ‌طور مستقیم آن را جذب کند. در روش آبیاری، کود محلول همراه با آب به ریشه‌ها می‌رسد و تغذیه یکنواختی ایجاد می‌کند.

کلام آخر

موفقیت در پرورش هندوانه تا حد زیادی به نحوه و زمان کوددهی هندوانه بستگی دارد. انتخاب درست نوع کود و اجرای برنامه منظم تغذیه‌ای می‌تواند به افزایش عملکرد، بهبود طعم و رنگ میوه و کاهش تلفات منجر شود. توجه به نیازهای گیاه در هر مرحله رشد، استفاده از کودهای متعادل و رعایت اصول آبیاری پس از کوددهی، از عوامل کلیدی در تولید هندوانه‌ای سالم، درشت و باکیفیت به شمار می‌رود.